“Het lichaam is altijd in actie.”
Marjan Meddens is huisarts en docent bij de Academy for Integrative Medicine (AIM).
Marjan is als huisarts altijd al een doorvrager geweest. Veel klachten zijn niet te vangen in een officiële diagnose en worden door anderen al snel onverklaard genoemd. Volgens Marjan zijn deze makkelijk te verklaren als je de dynamiek van het lichaam volgt.
Dat dit bijzonder is, wordt haar duidelijk als ze wordt benaderd door de universiteit in verband met een onderzoek naar Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijke klachten (SOLK). “Mijn reactie was ‘ik heb helemaal geen SOLK, dus daar ben ik helemaal niet goed in.’ Maar dat was nou juist de clou: wij hebben die niet omdat wij ze wél kunnen verklaren.”
Doordat ze zich veel bezighoudt met patiënten die kampen met hyperventilatie, raakt ze gefascineerd door het autonome zenuwstelsel. Ze komt tot de conclusie dat heel veel klachten daarmee verklaard kunnen worden: “Je hoeft geen alternatieveling te zijn om het te snappen en ermee te werken. Het gaat over zenuwen en stoffen die zich in het lichaam bevinden. Het gaat om de balans. Dit alles is op lichaamsniveau.”
Van ziektebeeld-denken naar balans-denken.
Marjan verbaast zich erover dat deze kennis er wel is, maar zo weinig in de praktijk wordt gebruikt. “Artsen en psychologen leren in het begin van hun studie alles over het autonome zenuwstelsel als onderdeel van een gezond lichaam: hoe het lichaam van nature werkt. Vervolgens wordt er aandacht geschonken aan ziektes: de patiënt heeft een ziekte en die ga je benoemen en proberen op te lossen. In dat hele gedefinieerde ziektebeeld-denken komt het autonome zenuwstelsel nauwelijks meer voor want het is niet kapot of ziek.” Bij balans-denken ga je ervan uit dat de klachten ontstaan doordat er een disbalans is. Dit is een omslag in denken.
Het lichaam in actie!
We vergeten vaak dat het lichaam in rust ook in actie is: “We hebben vaak het beeld dat we bijvoorbeeld óf aan het sporten zijn, óf aan het bijkomen daarvan. In dat laatste geval doen we niks. Dat is voor het lichaam niet waar – het lichaam doet heel veel: verteren, ontvangen, herstellen, ontspannen, je immuunsysteem opbouwen…” Dit is het lichaam in parasympatische actie. Veel klachten zijn op te lossen door dit deel van het zenuwstelsel te stimuleren. Volgens Marjan is belangrijk dat de patiënt hier zelf een actieve rol in speelt: “Door ze zelf te laten benoemen hoe de balans is, gaan ze er ook over nadenken. Mensen komen dan in beweging op de parasympatische kant.” Ze maakt hierbij veel gebruik van beelddenken, een methode waarbij het lichaam meedoet: de lichamelijke sensatie wordt gekoppeld aan een verhaal.
Het voordeel hiervan is dat patiënt meer inzicht krijgt. “Als artsen zoeken naar een officieel ziektebeeld, dan wordt de patiënt vaak gerustgesteld als die ziekte niet wordt gevonden. Maar de patiënt is niet geholpen. De klacht is niet weg en de verklaring ontbreekt.”
Marjan heeft als doel om deze kennis door te geven aan anderen, in eerste instantie aan collega’s. Ze doceert aan het opleidingsinstituut voor integrale geneeskunde in Nederland en geeft geregeld workshops.